Peter Ackroyd 'Alfred Hitchcock’ Recenzja

Przy okazji recenzji biografii Williama Blake’a, prezentowanej przez wydawnictwo Zysk i S-ka w ubiegłym roku, pisałem o znakomitym piórze biografisty Petera Ackroyda z nadzieją, że wydawnictwo będzie prezentować polskie wydania kolejnych ciekawych biografii tego autora. Szczęśliwie długo nie musieliśmy na taką okazję czekać, bowiem już w styczniu tego roku światło dzienne ujrzała wnikliwa biografia legendarnego reżysera Alfreda Hitchcocka.

Podobnie jak to było w przypadku biografii innej legendy kina – Charliego Chaplina, tak i tutaj kreśli Ackroyd niezwykle bogatą i szczegółową historię reżysera: od jego narodzin (a nawet wcześniej, bo uwzględnia także losy jego rodziców), przez dzieciństwo, dojrzewanie, pierwszą pracę, filmowe zainteresowania, asystowanie na planach filmowych, związek z montażystką i scenarzystką Almą Reville, obserwując cały rozwój jego kariery, wzloty i upadki, pracę w Anglii i Hollywood, aż po jego śmierć.

Oczywiście autor dość obficie korzysta ze wszelkich dostępnych źródeł, czy to z genialnej serii wywiadów, jakich Hitchcock udzielił francuskiemu koledze po fachu Francoisowi Truffautowi, czy ze wspomnień córki Hitcha – Patricii, czy też z licznych innych biografii reżysera. Jest to zatem bardzo wnikliwa i poparta szerokim wachlarzem wspomnień osób blisko z twórcą związanych biografia, która w najdrobniejszym szczególe odsłania życie i twórczość autora Psychozy, włączając w to sprawy intymne Hitchcocka, które także składały się na jego wizerunek ekscentryka. Warto też podkreślić dobrą robotę tłumacza polskiego wydania, Jerzego Łozińskiego, który w przypisach wytyka i poprawia wszelkie drobne błędy Ackroyda, dotyczące np. opisów scen w omawianych filmach.

Nie brakuje tu rzecz jasna również licznych ciekawostek i anegdot, które zawsze potrafią nieco ubarwić tego typu biografie, a w sięganiu po które Ackroyd zdaje się być prawdziwym specjalistą. Na kartach tej biografii jest ich mnóstwo, żeby przywołać chociażby fragment, w którym autor opisuje, jak córka Hitchcocka otrzymała w szkole zadanie przeanalizowania jednego z filmów ojca. Hitch postanowił jej pomóc w zadaniu domowym i opowiedział o swoim filmie tak, jak sam go rozumiał. Patricia nie otrzymała za tę analizę najlepszej oceny.

Z biografii Alfreda Hitchcocka wyłania się wizerunek piekielnie zdolnego rzemieślnika, dla którego sprawy techniczne nie miały żadnych tajemnic; mistrza budowania klimatu, suspensu, napięcia; człowieka, który w pewnym momencie potrafił przestraszyć cały świat, i który tym strachem widzów napawał się do nieprzytomności. Ackroyd oddaje jednak przy tym sylwetkę człowieka nieustannie próbującego budować poczucie własnej wartości, zdziwaczałego, pochłoniętego seksualnymi obsesjami, którym nie mógł dać upustu w rzeczywistości, więc nieustannie powracały one w jego filmach. Miejscami Ackroyd sugeruje też, że sukces niektórych z filmów Hitchcocka nie zawsze był tylko jego zasługą, podkreślając olbrzymi wkład producentów, montażystów i scenarzystów, zauważając że filmy, nad którymi Hitch sprawował niemal w całości pieczę i mógł je zrealizować po swojemu, bywały często komercyjnymi i artystycznymi porażkami.

Alfred Hitchcock to kolejna świetna biografia autorstwa Petera Ackroyda, który zdaje się znać Hollywood niemalże od podszewki. Autor szczegółowo opisuje wszystkie filmy (nawet te, których ostatecznie nie udało się zrealizować oraz te z początków kariery Hitcha, które nie przetrwały do dzisiejszych czasów), jak również życie reżysera i jego relacje z bliskimi oraz współpracownikami, jednocześnie zachowując barwny dryg, który nie pozwala tej biografii ani na chwilę stać się suchym wyliczaniem faktów. Polecam gorąco wszystkim miłośnikom kina.

Alfred Hitchcock
Autor: Peter Ackroyd
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Gatunek: Biografia
Data premiery: styczeń 2017