J.R.R. Tolkien – Natura Śródziemia – recenzja

Carl F. Hostetter to jeden z czołowych znawców mitologi Tolkiena. Światowy ekspert, który jest swojego rodzaju skarbnicą wiedzy na twórcy Śródziemia. W publikacji zatytułowanej Natura Śródziemia zbiera wszystkie późne teksty Tolkiena na temat krain, mieszkańców i metafizyki Śródziemia. Dzięki temu możemy niemal zajrzeć do głowy Tolkiena  i wraz z nim ponownie odkryć ten niesamowity świat. 

Skarbnica tej niesamowitej wiedzy, która w Polce ukazała się nakładem wydawnictwa Zysk i S-ka, nie należy do tekstów łatwych. Na pewno nie jest to fabularna przygodówka w stylu Hobbita czy Władcy Pierścieni. Nawet Silmarillion może być bardziej przystępny. Można by żartobliwie rzec, że na ich tle jest to niemal podręcznik da studentów religii, antropologii, filozofii i filologii.

Hostetter przez lata analizował pisma, listy i odręczne notatki Tolkiena wysyłane mu przez jego syna Christophera. Proces ten trwał wiele lat. Nic dziwnego, że nie była to lekka praca, gdyż większość tych notatek pisana była odręcznie w pośpiechu. Hostetter nie miał łatwego zadania, a jednak wyszedł z niego obroną ręką. Stworzył świetną publikację na temat Śródziemia, która prawdopodobnie nigdy nie ujrzałaby światła dziennego gdyby nie jego poświęcenie.

Natura Śródziemia składa się z trzech części

Pierwsza dotyczy traktowania czasu i przestrzeni w Śródziemiu. Druga skupia się na postrzeganiu ciała, umysłu i duszy postaci i stworzeń, które przemierzały krainy Śródziemia. Ostatnia cześć opisuje krainy wymyślone przez Tolkiena i zamieszkujących ją mieszkańców. W dodatkach zaś możemy przeczytać na tematy metafizyczne i teologiczne.

Z najciekawszych rzeczy możemy się dowiedzieć między innymi na temat elfickiej nieśmiertelności i upływie lat elfów w stosunku do upływu lat ludzi i na czym polegała ich reinkarnacja. Dowiemy się także skąd swoją moc czerpali Valarowie i jak je rozróżnić. Mnóstwo jest tu opisów poszczególnych ras zamieszkujących Śródziemie i ich dokładne pochodzenie.  Nawet Hobbici nie byli jednorodnymi stworzeniami i zamieszkiwali różne miejsca i mieli różne nawyki i umiejętności. Dużo miejsca poświęcone zostało opisom krain i szczegółowej geografii rzek, równin i gór. Nie brakuje tu niemal niczego.

Natura Śródziemia to gratka dla poważnego czytelnika a może i badacza twórczości Tolkiena i wykreowanego przez niego świata. Zawiera tak wiele szczegółów, że tylko dzięki umiejętności Hostettera i jego niemal perfekcyjnej chronologii i sklasyfikowaniu tekstów, możemy się w niej odnaleźć. Dzięki temu dostajemy podsumowanie imponującej wizji Tolkiena, który już wszedł do kanonu największych twórców mitów.