R.J. Palacio „Biały Ptak”. Recenzja

„Nie będziesz stał w miejscu, gdy życie twego bliźniego jest w niebezpieczeństwie” – to, co prawda wers z Księgi Kapłańskiej, ale w 100% odnoszący się do najnowszej książki R.J. Palacio Biały Ptak. Książka, która po Cudownym chłopaku bez wątpienia zachwyci zarówno dorosłych jak i dzieci. Myślę sobie nawet o tym, jakby ją tu wprowadzić do kanonu lektur szkolnych. I choć wiem, że ocenę zostawia się na koniec, to i tak już teraz napiszę… Kupujcie i czytajcie! Warto!!!

Najnowsze dzieło wydawnictwa Albatros jest inne pod wieloma względami. Nie wiem, czy uda mi się opisać tu wszystkie, ale na pewno nakreślę wam najważniejsze. Przede wszystkim zaskoczyła mnie forma tej książki, ponieważ właściwie jest to… komiks. Wydany jest przepięknie. Twarda oprawa z bardzo dużymi i starannie wykonanymi rysunkami. Rzeczywiście, jak na komiks przystało jest tu więcej obrazu niż słów. Nie ma on ani zdawkowych informacji, ani nadmiaru dialogów. Mimo 208 stron opowieść czyta się naprawdę jednym tchem. W dodatku po zamknięciu ma się ochotę otworzyć ją ponownie, a to w dzisiejszym świecie – przepełnionym byle jaką literaturą – jest ewenementem.

Historia wydaje się być prosta od samego początku. Chłopiec o imieniu Julian na pierwszej stronie rozmawia ze swoją babcią – Sarą, bo chce napisać o niej pracę do szkoły. Oczywiście zaraz okazuje się, że Sara nie jest taką zwyczajną babcią. Jako Żydówka, w czasie wojny ukrywała się przed Niemcami. I tu akcja nabiera tempa, a poza tym przenosi się do wydarzeń związanych z II wojną światową. Oczywiście cała historia zaczyna się tuż przed wojną i związana jest ze szkolnymi czasami. Okazuje się, że Sara ocalała dzięki bezinteresownemu gestowi chłopaka, którego skutecznie ignorowała. Rodzi się z tego piękna przyjaźń, a z czasem nawet młodzieńcza miłość. Dawno już tak nie płakałam nad lekturą. Zaskakujące jest to, że historia opowiedziana za pomocą komiksu może stać się tak głębokim źródłem wielu emocji.

Autorka nie oszczędza nam wiedzy na temat konkretnych wydarzeń, które miały miejsce u schyłku wojny na zachodzie Europy. Moim zdaniem czyni to pozycję jeszcze bardziej wyjątkową. I mimo, że są tam przesłania o to, by Holokaust nigdy się nie powtórzył, abyśmy wyciągnęli wnioski, poszli o krok dalej nie powielając zła, które tylko niszczy, to jednak historia pokazuje nam zupełnie inny obraz. Końcowe sceny z komiksu wydają się wręcz wymalowaną rzeczywistością. Książka skierowana dla dzieci zawiera cały przekaz najważniejszych dla nich nauk. Jest tu moc bezinteresownej pomocy, przyjaźń, która zniesie wszystko, walka ze złem i miłość. Jest też bardzo prosto pokazane jak niewiele trzeba, żeby stać się lepszym człowiekiem. Że człowiek niepełnosprawny też zasługuje na naszą uwagę, że może być najlepszym przyjacielem. Książka porusza wartości według których współczesne dzieci powinny być wychowywane, na które powinno kłaść się szczególny nacisk, a o których niestety nawet jako rodzice czasem zapominamy. Myślę, że to również dobra pozycja dla starszych. Historia pokonywania własnych słabości, podnoszenia się z upadku, czy podejmowania walki o to, w co się wierzy. Nawet abstrahując od wydarzeń wojennych, książka podejmuje przepiękną problematykę związaną z odchodzeniem, godzeniem się na rzeczy, na które nie mamy wpływu, czy upływającym czasem.

Biały ptak to także zbiór przepięknych, mądrych i uniwersalnych myśli-sentencji. I to kolejna rzecz, która mnie w niej zaskoczyła. Książek dotyczących tej tematyki przeczytałam wiele, ale do tej pory w żadnej nie zaznaczyłam tylu fragmentów. Mądrych cytatów, do których będę wracała (mam nadzieję) do końca życia. Do moich ulubionych dopisałam na przykład: „Zło zniknie tylko wtedy, kiedy dobrzy ludzie zjednoczą się, aby położyć mu kres”. I drugi: „Czas płynie. To jedyne, czego w życiu możemy być pewni: że nie staje w miejscu. Dla nikogo. I z żadnego powodu. Czas maszeruje, bez względu na wszystko”. Wręcz zachęca czytelnika, aby każdą minutę swojego życia wykorzystywał maksymalnie i najlepiej jak potrafi. Bo można wyjść z domu i już do niego nie wrócić… bo można nie zdążyć komuś powiedzieć ile jest dla Ciebie naprawdę wart… bo można kogoś nie zdążyć uratować… i tak dalej.

Czas ucieka szybciej niż myślisz. Dobrze, żebyś był wolny jak ptak, żebyś potrafił wnieść w czyjeś życie piękno i dobro. Dobrze, żebyś prawdziwie BYŁ, bo jesteś tu na chwilę.

Niech wam szeleści, szumi i wieje…przy czytaniu. Małgośka

 

Biały ptak
Autor: R.J. Palacio
Tłumaczenie: Rafał Lisowski
Gatunek: komiks, dla młodzieży
Wydawnictwo: Albatros
Data premiery: 16 września 2020