Marcin Szymaniak. Polskie Zamachy – recenzja

Marcin Szymaniak to niezależny publicysta i autor książki Fighterzy. Najlepsi Polscy Wojownicy wydanej w 2017 roku nakładem wydawnictwa Znak Horyzont. Po dwóch latach dziennikarz wraca z nową książką. Tym razem opowiada historie polskich zamachów i zamachowców od początków istnienia państwa do bieżących wydarzeń w Gdańsku.

W swoje książce Polskie Zamachy Szymaniak zestawia ze sobą kilkanaście wydarzeń, które w znaczący sposób wpłynęły na kierunek naszej historii. Opowiada o wydarzeniach, ale i o ludziach – skrytobójcach, zamachowcach i terrorystach. W odróżnieniu od bohaterów swojej poprzedniej książki, którzy stawali oko w oko z przeciwnikiem w równej walce, ci antybohaterowie mieli zupełnie inny styl.

Punktem wyjścia wszystkich tych opowieści są pewne badania, które autor przytacza we wstępie. Według psychologów z University of Texas w Austin, aż 91 procent mężczyzn i 84 procent kobiet przynajmniej raz w życiu marzyło o tym, by kogoś zamordować. Być może jest w tym ziarno prawdy, choć mało kto przekuwa swoje marzenia, czy wręcz pragnienia w rzeczywistość. Są jednak tacy, którzy tego dokonują. Jak się okazuje i na naszym rodzimym gruncie było wiele takich przypadków, a autor przytacza tylko te, które w dużej mierze odbiły się na naszej historii i zmieniały sytuacje polityczne.

Opowieść rozpoczyna od czasów średniowiecznych od zabójstwa Leszka Białego i Przemysła II. Jak wiadomo okres ten pełen był zabójstw, co związane było oczywiście z walkami o tron. Polska podzielona na dzielnice często była świadkiem mniej lub bardziej znaczących zabójstw czy morderstw, będących formą walki o władzę czy zwyczajnej zemsty. Polska szlachecka też nie była wolna od zamachów, a jedną z niedoszłych ofiar miał być sam król Stanisław Poniatowski.

Następnie autor przechodzi do czasów zaborów, kiedy to polscy „terroryści” i zamachowcy walczyli z ciemiężycielami i zaborcami. Okres Drugiej Rzeczypospolitej też był pełen napięć. Próby zabójstwa Piłsudskiego przez Ukraińców, czy zabójstwo prezydenta Narutowicza nie obeszły się bez politycznego znaczenia tych wydarzeń.

Autor całkowicie pomija okres II wojny światowej i rolę cyngli i zamachowców w polskim podziemiu antyhitlerowskim, przechodząc od razu do okresu Polski Ludowej i teorii spiskowej na temat zabójstwa Bieruta i próby zabójstwa Gomułki. Kończy zaś swoimi opiniami na temat katastrofy smoleńskiej, w której zginął prezydent Lech Kaczyński wraz ze wszystkimi pasażerami tego lotu i zabójstwa prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza.

Książkę Szymaniaka czyta się miejscami jak rasowy thriller. Autor dobrze wie jak przyciągnąć uwagę potencjalnego czytelnika. Rozpoczyna krótkimi scenkami fabularnymi, by następnie dokładnie opowiedzieć przyczyny i skutki danego wydarzenia. Jednak poza samymi faktami, autor pozwala sobie ukazać emocje oraz przedstawić własne koncepcje, o czym jednak oczywiście informuje czytelnika.

Polskie Zamachy to kolejna ciekawa pozycja w bibliografii Marcina Szymaniaka. Pozwala poznać wiele dramatycznych i niezwykle interesujących wydarzeń z długiej historii państwa polskiego, dotyczących zamachów na polskich oficjeli lub przeprowadzonych przez polskich zamachowców. Temat sam w sobie intrygujący, choć w wielu przypadkach można odnieść wrażenie, że autor potrafi nieco ubarwić pewne wydarzenia. Co jednak sprawia, że czytelnik wciąga się bez reszty. Polecam.

Polskie Zamachy.
Autor: Marcin Szymaniak
Wydawnictwo: Znak Horyzont
Gatunek: literatura faktu, historia
Data wydania: 2 kwietnia 2019