Kilka słów o anime Studia Ghibli

Fanom anime studia Ghibli z pewnością nie są obce tytuły takie jak Ruchomy zamek Hauru, Spirited Away: W krainie bogów, czy Mój sąsiad Totoro. To tylko kilka przykładów jednych z bardziej kultowych produkcji w reżyserii Hayao Miyazakiego. Oglądając anime tego studia, natkniemy się na kilka powtarzających się motywów, takich jak smoki, marzenie o lataniu (które pojawia się w: Laputa podniebny Zamek, Szkarłatny pilot, Ruchomy Zamek Hauru, Spirited Away: W krainie bogów, Podniebna poczta Kikki, Nausicaa z Doliny Wiatru, Zrywa się wiatr), galaretowate potwory, małe dziewczynki posiadające niezwykłą wiarę we własne możliwości. Fabuła, nawet jeśli rozgrywa się w sielskiej rzeczywistości, często przesiąknięta jest dramatem, nutą melancholii. Nie są to tylko przyjemne historie podnoszące na duchu, postaciom towarzyszą obowiązki codzienne, bądź wyjątkowe misje, z którymi muszą się zmierzyć.

Nausicaa z Doliny wiatru

Poza wspaniałą grafiką powyżej wymienionych tytułów, drobiazgowością w przedstawianiu otoczenia oraz przedmiotów codziennego użytku, stykamy się z niezwykłą swobodą postaci, które sprawiają wrażenie jak żywych, pozwalając niemal zapomnieć o tym że są rysunkami bazującymi na kanonie mangi. Swoboda ruchów, staranność w opracowaniu dłoni, które nierzadko pojawiają się w kadrze decydują o naturalności i wiarygodności iluzji życia stwarzanej przez postacie. Choć widoczna jest tu budowa twarzy typowa dla anime, budowa ciała często jest o wiele subtelniejsza i ciężko doszukać się w niej wulgarności, no może pomijając krótką spódniczkę  księżniczki Nausicaa z Doliny wiatru.

Jest jeszcze jeden punkt stanowiący o wyjątkowości Studia Ghibli: europeizacja fabuły. W treści odnaleźć można wątki pojawiające się w bajkach o księżniczkach, np. do powstania postaci Sophie z Ruchomego zamka Hauru bazą wydaje się być Kopciuszek. W Szkarłatnym pilocie widać odbicie bajki o Pięknej i Bestii. Oczywiście niektóre z filmów zawierają w sobie wątki z mitologii japońskiej, mimo to zachowują uniwersalne, lub raczej idealistyczne wartości: rodziny, pięknej przyjaźni, niezłomnej miłości. Bohaterowie przechodzą przemianę, poświęcają się dla innych, realizują swoje marzenia. Heroiczne dziewczynki nie poddają się i uparcie dążą do celu. Zmagają się z przeciwnościami losu walcząc o to, co dla nich ważne, jak chociażby w Spirited Away, gdzie główna bohaterka musi zmierzyć się ze straszną Yubabą, aby uratować rodziców i swego przyjaciela.

Mój sąsiad Totoro

Mój sąsiad Totoro to przykład kina ściśle dotyczącego rodziny. Dziewczynki wychowywane przez ojca, któremu dużą część czasu zajmuje praca, zajmują się sobą nawzajem. Satsuki to energiczna dziewczyna, która staje przed koniecznością przejęcia roli matki. Rzeczywistość przeplata się ze snem, do życia codziennego dziewczynek wkradają się przyjazne stworki stwarzające im możliwość ucieczki. Tytułowy Totoro to szary, królikowaty stworek, z tym że znacznie większy od królika. W pamięć zapadają także sadzanki, małe czarne kuleczki chowające się na strychu. Zjawiska przyrodnicze znajdują swe wyjaśnienie w barwnych opowieściach, dodając prozie życia fantazji. Tytułowy stworek jest widoczny w logo Studia Ghibli.

Sympatyczny jest także Porco Rosso, bohater Szkarłatnego pilota, człowiek, który stał się świnią, a wyjątkowy charakter Narzeczonej dla kota pozwala przenieść się w tajemniczą krainę świata kotów, będącego zabawnym wyobrażeniem o tym, co robią koty, gdy znikają nam z oczu.

Narzeczona dla kota

Godne obejrzenia są także Opowieści z Ziemiomorza, Tajemniczy świat Arietty, Szept serca (infantylny tytuł wynika ze zmiany w tłumaczeniu) i Makowe wzgórza. Każdemu z wymienianych filmów można by poświęcić osobny tekst, ze względu na ich rozbudowaną stronę wizualną. Starszych widzów może nie zadowolić klimat Ponyo – ryby, która stałą się dziewczynką (metamorfoza odwrotna do Porco Rosso), co dziwne, owa mała bohaterka momentami wygląda niezgrabnie i upiornie.

Lista filmów jest znacznie dłuższa niż te wymienione przeze mnie. Oglądanie anime Studia Ghibli warto rozpocząć od jednego z kultowych tytułów, jak te trzy wymieniane przeze mnie na początku: Ruchomy zamek Hauru, Spirited Away: W krainie bogów, Mój sąsiad Totoro (oczywiście jest to subiektywny wybór, bowiem filmy te spotkać się mogą z zachwytem, lub uznaniem ich za najgorsze z tego Studia). Dwie pierwsze animacje zaliczyć można do tak zwanego anime shoujo, przeznaczonego głównie dla dziewczyn, jednak ciężko jednoznacznie sklasyfikować filmy Studia Ghibli i raczej nie jest to potrzebne, bo mogą zdobyć sympatię każdego widza, chcącego chociażby nacieszyć oczy obrazem.

Ponyo

Oglądając te filmy można zastanowić się nad przedstawieniem kobiet i mężczyzn, którzy zyskują tak różne oblicza. Wschodnia wrażliwość estetyczna jest zupełnie inna od naszej. Najlepszym słowem dla większości tych filmów jest japońskie określenie kawaii oznaczające coś uroczego, słodkiego, urzekającego. Jeśli planujecie więc obejrzeć któryś z powyższych filmów, warto przestrzec przed jednym: po ich obejrzeniu ponowne zetknięcie z rzeczywistością nie będzie takie samo.