Marie Brennan 'Historia Naturalna Smoków’ Recenzja

W lutym na naszym rynku pojawiła się debiutancka powieść antropolożki Marie Brennan – Historia Naturalna Smoków. Jest to barwna, łącząca gatunki historia, w której przygoda idzie w parze z fantasy, a całość spoczywa na barkach silnej, dociekliwej i przebojowej kobiety.

Bohaterką i zarazem narratorką książki jest lady Izabela Trent, wybitna badaczka, smokoznawczyni, a przy tym zdolna gawędziara. Przez całe życie interesował ją fenomen skrzydlatych stworów, który próbowała zgłębiać, choć ze względu na płeć i urodzenie, było to zadanie tyleż niestosowne co wręcz niemożliwe do realizacji. Mimo to, na przekór konwenansom oraz społecznym uwarunkowaniom, Trent zyskała światową sławę, odświeżyła skostniałą naukę o smokach i wydała przy tym wiele brawurowych publikacji.

Książka pełni jednak rolę jej pamiętnika, w którym Trent opisuje nie tyle historię smoków, co swoją własną, opowiadając o początkach swojej pasji, rozwoju badań nad zainteresowaniami, zamążpójściu i wreszcie niebezpiecznej wyprawie do Wystrany, która okazała się przełomem w jej karierze smokoznawczyni.

Marie Brennan w jej debiutanckiej, otwierającej szerszy cykl powieści, udało się dokonać rzeczy szczególnie ciekawej. Z niezwykłą erudycją połączyła w jedną całość kilka diametralnie różnych konwencji, ale uczyniła to też z wyjątkową, jak na debiutantkę, lekkością. Jest to bowiem po pierwsze niemal klasyczny i wystylizowany językowo pamiętnik kobiety żyjącej w określonej epoce (tu oczywiście fikcyjnej, natomiast czerpiącej garściami z wizerunku wiktoriańskiej Anglii). Nie brakuje tu zatem zagadnień społeczno-gospodarczych, przede wszystkim jednak kreśli autorka przed czytelnikiem cały szereg konwenansów i ram ograniczających dobrze urodzoną kobietę, żyjącą w określonym miejscu i czasie. W świetle schematów jej zamiłowanie do badania smoków będzie absolutnie niedopuszczalne.

Z drugiej strony Historia Naturalna Smoków jest też angażującym fantasy. Cieszyć może świat przedstawiony, opisany szczegółowo, z detalami, a przede wszystkim wiarygodny, głównie przez przytoczone w poprzednim akapicie kwestie. Jest tu również wspomniana Wystrana, zamieszkana nie tylko przez smoki, ale pełna też wielu innych niebezpieczeństw, jak – chociażby – demonów!

Po trzecie, jest to też błyskotliwa opowieść o smokach, ukazana od strony, od której dotychczas raczej nieczęsto w literaturze podchodzono do tematu. Brennan z dużą dozą realizmu podchodzi do opisywanych przez nią fikcyjnych stworów, zachowując i opisując gatunkowe podziały i związane z kwestią sprawy naukowe, co zapewne wynika z wykształcenia samej autorki – folklorysty i antropologa. Całość wypada dzięki temu niezwykle przekonująco.

Wreszcie Historia Naturalna Smoków to wciągająca przygoda, a to chyba najważniejsze, dzięki temu bowiem wspomniane wyżej kwestie nie wprowadzają do fabuły nudy czy przestojów. Lekkość pióra autorki, barwny styl, sprawiają, że z równym zainteresowaniem czytamy o polowaniu na smoki, co zarzucaniu sieci na… przyszłego męża. Debiut Brennan to błyskotliwe i wiarygodne fantasy, jakiego nie powstydziliby się znacznie bardziej doświadczeni autorzy. Warto.

Historia Naturalna Smoków
Autor: Marie Brennan
Gatunek: Fantasy
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Data premiery: 27 lutego 2017