Top 10: Najlepsze książki 2019
Dziś prezentujemy ostatnie już literackie podsumowanie minionego roku – Najlepsze Książki 2019. Pod uwagę bierzemy każdy rodzaj literatury, bez względu na gatunek. Jedynym wyznacznikiem jest data polskiej premiery przypadająca na miniony rok. Zapraszamy do zapoznania się z rankingiem i zachęcamy do podawania swoich typów.
Celownik – Blaze Minevski
Celownik jest książką szalenie trudną, nieoczywistą i metaforyczną. To zbiór wielu relacji, które każdy czytelnik musi poukładać i dyskursywnie uspójnić. Bo to nie jest bynajmniej przypadkowy chaos, ale doskonale przemyślana konstrukcja o wielu poziomach interpretacyjnych. Macedonia Minevskiego, to relatywnie nowy organizm państwowy, który poszukuje swojej tożsamości. Autor upatruje takiej szansy w literaturze, która jednak nie może odchodzić znacząco od tego, co najbardziej aktualne. Zachwyca mnie to, co większość będzie męczyć – dygresyjność i witalność samego języka. Jeśli tli się w nas jeszcze odrobina wiary w liryczność prozy, w emancypacyjną moc języka, w poszukiwanie istoty procesu twórczego, ale też w jego społeczne znaczenie i działanie, oparte na przechwytywaniu petryfikujących się form wyrażania, nie wypada pozostać na tę książkę obojętnym.
Claus Peymann kupuje sobie spodnie i idzie ze mną na obiad – Thomas Bernhard
Claus Peymann kupuje sobie spodnie i idzie ze mną na obiad to malutka książka, która zachwyca i zostaje na dłużej. W każdej dramoletce stawia na dwóch bohaterów i zamkniętą przestrzeń, dzięki czemu utwory idealnie nadają się do przeniesienia na scenę. To książka, która poprawia humor, by po chwili dojść do wniosku, że tak naprawdę nie ma tu powodów do śmiechu. W tym zasadza się mistrzostwo tej groteski. Nikt też tak pięknie nie mówi „pocałujcie mnie wszyscy w dupę” jak Thomas Bernhard.
Czekaj, mrugaj – Gunnhild Øyehaug
Czekaj, mrugaj jest książką potrzebną. Dlaczego? Bo udowadnia, że kompozycja ma znaczenie i że nadal można w tym temacie dorzucić coś od siebie. Bo przypomina, że literatura jest tylko jedną z gałęzi sztuki, a wzajemne przenikanie się różnych form, może prowadzić do efektu synergii. Także dlatego, że autorka posiadła umiejętność sugestywnego opisywania i wykorzystywania przedmiotów codziennego użytku, które w tej prozie zyskują wręcz nadnaturalne właściwości.
Głosuj na Pana Robinsona i lepszy świat! – Donald Antrim
Donald Antrim napisał książkę wyjątkową, składającą się z licznych nieoczekiwanych połączeń. Opisy miasteczka i zastanej tam tkanki mieszkaniowej, w których spotyka się pasja dydaktyzmu i sentymentalna wrażliwość, wcale nie wykluczają pojawienia się zupełnie innych rejestrów – potocznych, a często wręcz wulgarnych. Nietypowa forma narracji pozwala ukazać codzienną „zwyczajność” życia w sposób możliwie wielopłaszczyznowy – zarówno dopuszczając do głosu zwykłych ludzi, jak i wpisując je w szerszy kontekst problemów społecznych
Kamień w lustrze. Antologia literatury chińskiej XX i XXI wieku
Miłość i nienawiść, melancholia i dosłowność, brutalność i humor, modernizm i liryczność, klasyczna nowela i surrealistyczna figura, legenda i zagubienie w nowoczesnym świecie. W tej antologii jest tak wiele, że próba zdefiniowania ogromu zawartej tu mądrości, odwołań do tradycji i wątków, skończyłaby się małą pracą doktorską. Egzotyka, różnorodność stylów, niesamowitość – to wszystko sprawia, że tę książkę bez zastanowienia mogę nazwać WIELKĄ literaturą i jednocześnie najlepszym zbiorem opowiadań, jaki wydano w Polsce w tym roku.
Miasto uśpionych kobiet – Gyula Krúdy
Świat Krúdy’ego jest bardzo specyficzny. Autor ma naturalny dar układania pięknych fraz, którym daleko do sentencyjnego tonu. One cieszą nas samą swoją plastycznością. Także postaci, bardzo różnorodne, przenikają wiele tekstów. Raz przybierają maskę odwagi, by po chwili, już w innej scenerii, zamienić się na rolę pijaka. Takie jest właśnie uniwersum węgierskiego artysty – kapryśne, ale jednocześnie uporządkowane, nowocześnie nadrealne, ale także tradycyjnie kokieteryjne.
Niesamowite przygody Kavaliera i Claya – Michael Chabon
Chabon napisał wielką książkę. Szokuje jego zmysł literacki, doskonałe operowanie słowa, stylistyczna dyscyplina, cięty humor i scenograficzne rozpasanie. Postaci są wiarygodne, otoczenie namacalne, emocje wyważone. Niesamowite przygody Kavaliera i Claya intrygują zdobytą nagrodą (Pulitzerem), nazwiskiem autora, ale także tematyką, która szczególnie w obecnych czasach trafia na bardzo podatny grunt. Jedna z niewielu Wielkich Amerykańskich Powieści napisanych po 2000 roku
Opowiadania wszystkie – Clarice Lispector
Różnorodność tematyczna i rozwój warsztatu pisarskiego to tylko część z unikatowości, jakie czekają odbiorców podczas lektury Opowiadań wszystkich. To pierwszy, kompletny zbiór krótkich form legendy brazylijskiej literatury. Prawdziwa esencja emocji i bardzo gęsta od znaczeń proza.
Rivers of Babilon – Peter Pistanek
Rivers of Babilon to mroczna satyra, której smak jest wyjątkowo gorzki. Dużo tu ludzkiej desperacji, brutalności, arogancji i wyniosłości. To krzywy obraz nowej Europy Wschodniej, jedna z legend słowackiej literatury, niesłusznie tłumaczona dopiero trzydzieści lat po premierze. Bo jeśli dziś robi takie wrażenie, to jaki musiał być jej odbiór w momencie transformacji ustrojowej?
Sen wioski Ding – Yan Lianke
Yan Lianke znany jest w Chinach, jako pisarz idący pod prąd politycznemu uciskowi. Nie może dziwić, że Sen wioski Ding, podobnie jak inna powieść autora, zostały swego czasu wycofane z rynku wydawniczego przez cenzurę. Nie może dziwić, ponieważ recenzowana pozycja jest jedną wielką alegorią współczesnego zniewolenia, które jednocześnie znacząco zawęża możliwości interpretacyjne dzieła (zawęża, ale nie ogranicza ich całkowicie!). W przeciwieństwie do działalności literackiej innego wielkiego Chińczyka – Mo Yana, którego dzieła cechują się symboliką otwartą na szersze konteksty, prace Yan Lianke koncentrują się na niewielu tematach i to wokół nich budują emocjonalne tło.
ZOBACZ TAKŻE:
NAJLEPSZE POLSKIE KSIĄŻKI 2019
