W starym stylu: recenzja zbioru opowiadań A.M. Burrage’a

Zbiór opowiadań A.M. Burrage’a Koszmarny Dom i inne opowieści o duchach, wydany przez Zysk i S-ka, to prawdziwa gratka dla miłośników klasycznej literatury grozy. Choć autor był do tej pory mało znany w Polsce, ta publikacja prezentuje go jako mistrza subtelnego horroru, który w swoim czasie uchodził za jednego z najwybitniejszych twórców opowieści niesamowitych. Jest to z pewnością wydanie, które wypełnia lukę na polskim rynku czytelniczym, oferując prozę daleką od współczesnych, efekciarskich dreszczowców.

Tym, co od razu rzuca się w oczy w twórczości Burrage’a, jest unikalna atmosfera. Zamiast epatować dosłowną grozą czy krwawymi scenami, autor buduje napięcie w sposób delikatny i niepokojący. Jego opowiadania działają na wyobraźnię czytelnika, wprawiając w stan cichego lęku i narastającego poczucia niepokoju. Groza nie jest tu głośnym uderzeniem w stół, lecz powolnym drapaniem w drzwi, które słychać jedynie w głowie.

Tytułowy koszmarny dom, podobnie jak inne miejsca i przedmioty w opowieściach Burrage’a, staje się drapieżnym bytem, który wciąga swoje ofiary. Autor kładzie nacisk na szczegóły – stary przedmiot znaleziony na strychu, mimochodem rzucona opowieść czy po prostu poczucie, że ktoś stoi za naszymi plecami. To właśnie w tych drobnych elementach tkwi siła jego prozy, która zmusza do ciągłego zerkana przez ramię.

Język Burrage’a bywa porównywany do porcelany sprzed wieku – jest elegancki, misternie zdobiony, a jednocześnie kruchy i delikatny. Narracja płynie powoli, co może być wyzwaniem dla współczesnego czytelnika przyzwyczajonego do szybkiej akcji. Jednak właśnie w tym powolnym snuciu opowieści leży jej największa siła, pozwalająca w pełni zanurzyć się w nastrojowym, gotyckim świecie, w którym granica między rzeczywistością a tym, co nadprzyrodzone, ulega zatarciu.

Zbiór ten to bez wątpienia antologia dla koneserów. Autor plasuje się gdzieś pomiędzy M.R. Jamesem a Algernonem Blackwoodem, łącząc formalną dyscyplinę z osobistym, ciepłym tonem, który jednocześnie jest podszyty głębokim niepokojem. To proza, która nie atakuje, ale otacza czytelnika niczym gęsta mgła, która powoli wypełnia każdy kąt.

Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie opowieści w zbiorze są jednakowo mocne. Czasem akcja rozwija się zbyt ospale, a zakończenia bywają przewidywalne. Jest to jednak cecha charakterystyczna dla stylu Burrage’a, który bardziej ceni budowanie nastroju niż precyzję fabularną. Dla jednych będzie to minus, dla innych – dowód na to, że autor pozostawał wierny tradycjom klasycznego horroru, gdzie intryga często ustępuje miejsca budowaniu atmosfery i opisywaniu narastającego lęku.

Podsumowując, Koszmarny Dom i inne opowieści o duchach to wydawnictwo, które zasługuje na uwagę każdego fana literatury niesamowitej. To idealna propozycja na jesienne i zimowe wieczory, kiedy można zapaść się w fotelu i pozwolić, by opowieści A.M. Burrage’a powoli, ale skutecznie, wzbudziły w nas subtelny lęk. To książka, która przypomina, że prawdziwy strach kryje się w naszej wyobraźni, a nie w efektach specjalnych.

Koszmarny Dom i inne opowieści o duchach
Autor: A.M. Burrage
Wydawnictwo: Zysk i S-ka
Gatunek: groza, horror
Data wydania: 29 lipca 2025