Gieorgij Władimow. Wierny Rusłan – recenzja

Gieorgij Władimow to rosyjski pisarz i dysydent prześladowany za swoją działalność w ZSRS. Za powieść wojenną Generał i Jego Armia nagrodzony rosyjską nagrodą Bookera w 1995 roku. Największy jednak rozgłos przyniosła mu książka Wierny Rusłan, która od czasów premiery do dzisiaj wznawiana jest na całym świecie. Obecnie na naszym rynku wydawniczym ukazała się nakładem Domu Wydawniczego Rebis.

Bohaterem tej powieści jest pies wartowniczy Rusłan. On i inne psy zostają wypędzone z obozu zaraz po likwidacji jednego z łagrów. Brzmi to bardzo brutalnie, ale zwyczajnie nikt nimi się nie chce zająć i nikt nie chce ponosić za nie odpowiedzialności. Tak więc, Rusłan i jemu podobne, błąkają się po okolicach, wokół pobliskich wiosek i stacji kolejowych. Nie potrafią zapomnieć o życiu w łagrze.

Rusłan nie potrafi przyzwyczaić się do nowych warunków. Dla niego terror w łagrze to prawdziwe życie, natomiast wolność i brak władzy nad sobą to sytuacja patologiczna. Nowa sytuacja, mimo że wywiera wpływ na jego psychikę, to nie zmienia jego wykształconych nawyków. Nie przyjmuje od nikogo pokarmów, a je jedynie to co upoluje. Swoją służbę pełni nadal, a wymownym elementem tej sytuacji jest fakt, że spotykając byłego więźnia obozu zaczyna nadzorować jego życie.

Wierny Rusłan to swojego rodzaju metafora dehumanizacji człowieka przez sowiecki totalitaryzm. Jest to również alegoryczna opowieść o ludziach, społeczeństwie i systemie, który tak mocno wbił się w psychikę ludzką, że nie ma już od niego odwrotu. Wywiera on taki wpływ w człowieku, dewastując go do tego stopnia, że nawet po jego zniszczeniu, człowiek nadal nim żyje. Dochodzi do takiej skrajnej sytuacji, że terror staje się czymś naturalnym, bez czego nie można normalnie egzystować. Wolność jest  zaś czymś nienaturalnym, wręcz swojego rodzaju patologią, która czyni człowieka nieszczęśliwym.

Wierny Rusłan to brutalna, smutna, ale na swój sposób piękna opowieść o świecie totalitaryzmów, ukazująca zło komunizmu. Zło w najczystszej postaci, które nie tylko zabija ciało, ale całkowicie dewastuje człowieka, czyniąc z niego emocjonalnego trupa. 

Wierny Rusłan
Autor: Gieorgij Władimow
Wydawnictwo: Dom Wydawniczy Rebis
Gatunek: powieść historyczna, literatura piękna, literatura rosyjska
Data wydania: 12 marca 2021

Za materiał do recenzji dziękujemy Wydawnictwu Rebis