Opowieści Niesamowite. Literatura francuska – recenzja

Opowieści niesamowite, fantastyczne czy wręcz mroczne historie grozy, od lat fascynowały ludzkość. Oczywiście mody się zmieniają i to, co kiedyś wydawało się straszne, dziś najczęściej śmieszy, a z pewnością nie wywołuje już tego dreszczu niepokoju znanego dawnym czytelnikom. Niemniej jednak niesamowite opowieści snute przez wielkich mistrzów literatury zawsze warte są uwagi.

Trzydzieści lat temu Państwowy Instytut Wydawniczy wprowadził na rynek cykl Opowieści Niesamowitych, które dla koneserów grozy były nie lada perełką. Obecnie, gdy tamte wydania są praktycznie poza zasięgiem, wydawnictwo postanowiło reaktywować tę niesamowitą serię. Cykl rozpoczyna literatura francuska, a w nim największe nazwiska literatury XVIII- i XIX-wiecznej: Apollinaire, de Balzacc, Cazotte, Nerval, Nodier i wielu innych.

Wiele nazwisk, a co za tym idzie wiele historii, a elementem łączącym wszystkie te opowieści jest fantastyka. W tamtym okresie był to nurt jeszcze bardziej niszowy, niż obecnie. Jednym z prekursorów gatunku był Jacques Cazotte. To właśnie on wprowadzał fantastykę we francuskiej prozie utworem Diabeł Zakochany, który otwiera również zbiór niesamowitych opowieści od PIW.

W przedstawionych historiach dominuje to, co nadprzyrodzone. Groza ubrana jest w szaty romantyzmu, a konfrontowana jest z realizmem. Twórcy podważają racjonalny porządek świata w sposób dyskretny. Momentami czytelnik zastanawia się, czy to co się wydarzyło było prawdziwe, czy stanowiło jedynie element snu. Za każdym razem mocno zarysowane jest tło obyczajowe, czy nawet wątki psychologiczne.

Z przedstawionych fabuł wyłania się również wiele pytań o naturę ludzką i nadprzyrodzoną. Ówcześni twórcy próbowali zgłębić istotę tego, co kieruje ludzkimi poczynaniami. Czy siły boskie czy diabelskie mają większy wpływ na życie ludzi. Z historii wyłaniają się demoniczne namiętności, które determinują poczynania bohaterów. Fantastyka satanistyczna dominuje w większości utworów. Wywoływanie duchów i próba nawiązywania kontaktów z demonami staje się niejako wypadkową kryzysu wartości i załamania wiary w Boga. To zagubienie daje się poczuć właśnie na kartach tych historii.

Opowieści Niesamowite pozwalają odkryć, to co kiedyś fascynowało i przerażało czytelników i autorów. Historie te warto czytać przez pryzmat kultury, wiary, ówczesnych realiów związanych z polityką i ruchami rewolucyjnymi. Metafizyczna tęsknota za doskonałością i próbą kontroli sił nadprzyrodzonych nakręcała wielu ówczesnych twórców, a tęsknota za światem duchów, snu i demonów miała swój upust właśnie na kartach powieści, które zostały zgromadzone w jedno. Stając się zarazem jednolitym obrazem tamtych czasów.

Opowieści Niesamowite. Literatura Francuska
Autorzy: Jacques Cazotte, Charles Nodier, Gérard de Nerval, Prosper Mérimée, Honoré de Balzac, Théophile Gautier, Jules Barbey d’Aurevilly, Auguste de Villiers de l’Isle-Adam, Guy de Maupassant, Anatole France, Guillaume Apollinaire
Cykl: Opowieści Niesamowite
Wydawnictwo: Państwowy Instytut Wydawniczy
Gatunek: literatura francuska, horror, fantastyka
Data wydania: 19 października 2018