Anders. Maria Nurowska

Generał Władysław Anders jest jedną z niewielu postaci w najnowszej historii Polski, o której w swoim czasie mówił cały świat. Znany jest i oceniany głównie poprzez zdobycie przez dowodzony przez niego 2 Korpus Polski wzgórza Monte Cassino. Wydarzenie to otworzyło drogę Aliantom od południowej strony do Europy, ale także zostało okupione ogromnymi stratami po stronie polskiej i nie tylko. Jednak historia Andersa nie może być tylko postrzegana przez pryzmat kampanii włoskiej, gdyż człowiek ten wieloma innymi czynami zasłużył na miano wielkiego.

Autorka, Maria Nurowska, znana jest przede wszystkim z powieści romantycznych o miłości i namiętności, ale także naznaczonych tragediami i przeciwnościami losu. Jest także autorką powieści biograficznych. W książce Bohaterowie są Zmęczeni ukazuje losy braci – Leona i Ludwika Niemczyków, a w Mój Przyjaciel Zdrajca przedstawia historię pułkownika Kuklińskiego. Anders, jak sam tytuł sugeruje, pokazuje losy jednego z najbardziej znanych polskich generałów z okresu II Wojny Światowej. Książka pierwotnie wydana w 2008 roku, ponownie trafia na nasz rynek wydawniczy za sprawą wydawnictwa Prószyński i S-ka.

Nie jest to jednak biografia w tradycyjnym wydaniu. Autorka nie ukazuje tej postaci przez pryzmat wydarzeń historycznych samych w sobie, jak choćby tych, o których możemy przeczytać w książkach do historii i czy Wikipedii. Nurowska nie pomija oczywiście tych wydarzeń, ale ukazuje je na podstawie wypowiedzi znajomych generała z jego bliższego i dalszego o otoczenia, a także rodziny. Wiele jego decyzji komentowanych jest na podstawie listów. Jednak tam, gdzie brakuje faktów, autorka wypełnia tę pustkę fikcją literacką. Ostateczny obraz jaki wyłania się z jej książki, daleki jest od doskonałości, a generał pokazany zostaje przede wszystkim jako człowiek, a późnej jako mąż stanu.

Maria Nurowska zarzuca, choć może nie wprost, że w sprawach prywatnych w wielu momentach brakowało mu odwagi. Może być to trochę dziwne, że człowiek, który przeżył piekło w NKWD-owskich katowniach w ZSRS, a następnie wyprowadził niczym biblijny Mojżesz kilkanaście tysięcy żołnierzy z terenów sowieckich, przez Bliski Wschód, aż do Włoch, gdzie stoczył jedną z najważniejszych bitew w dziejach świata, nie bojąc się posłać tysiące żołnierzy na pewną śmierć, a następnie otwarcie opowiadał się za bezpośrednią konfrontacją z Armią Czerwoną na terenach Polski, nie potrafił powiedzieć żonie prosto w oczy, że związał się z inną kobietą. Wiele osób zarzuca mu także brak przemyśleń w wielu decyzjach, a także fakt nie do końca dobrej oceny wielu ludzi. Jako jeden z przykładów, autorka podaje zaufanie do generała NKWD Żukowa.

Maria Nurowska w swojej książce stara się ukazać prawdziwy obraz tego polskiego bohatera. Niestety mimo jego wielu przeżyć i bohaterskich czynów, nie jest w stanie jednoznacznie wystawić mu pomnika. Oczywiście w żaden sposób nie odmawia mu także wielkości. W pierwszej kolejności jednak ukazuje go jako człowieka z krwi i kości, który boryka się z problemami, podejmuje złe decyzje, nie do końca zna się na ludziach. Mimo to najważniejsze jest to, że wszystko co robił, robił z miłości do swojej Ojczyzny – Polski. Był człowiekiem, który nie bał podejmować się trudnych decyzji, nawet jeżeli ich skutki nie zawsze były satysfakcjonujące. Jednak co ostatecznie wyłania się z jego biografii, to przemyślenia, że gdy by on podejmował decyzje, to 2 Korpus Polski nie czekałby na demobilizacje na terenie Włoch, tylko ruszyłby do Polski stawić czoło Armii Czerwonej. Kto wie, jak wtedy potoczyła by się historia Polski i całej Europy.

Anders
Autor: Maria Nurowska
Wydawnictwa: Prószyński i S-ka
Gatunek: Biografia
Data Wydania: 28 Czerwca 2016