Bandera. Faszyzm, ludobójstwo, kult – recenzja

Postać Stepana Bandery w dzisiejszych czasach budzi ogromne emocje, a obok jego osoby trudno jest przejść obojętnie. Polakom kojarzy się głównie z ludobójstwem na Wołyniu. Dla Ukraińców jest zaś moralnym autorytetem i symbolem walk narodowo-wyzwoleńczych. Na przestrzeni lat doczekał się wielu biografii, a jedną z nich jest wydana niedawno nakładem Wydawnictwa Prószyński i S-ka naukowa publikacja Grzegorza Rossolińskiego-Liebe zatytułowana Bandera. Życie i mit ukraińskiego nacjonalisty. Faszyzm, ludobójstwo, kult.

Na początku autor przedstawia dlaczego w ogóle zainteresował się osobą Bandery. Opisuje wydarzenie odsłonięcia pomnika w miejscowości Dublany. Na zdjęciu widoczny był ogromny tłum, a uroczysty nastrój mocno epatował z fotografii. Pobieżne analizy tekstów poświęconych tej postaci nie zaspokoiły ciekawości autora, a brak wiarygodnych informacji zmusił go do podjęcia głębszych badań związanych z jego osobą, co w efekcie zaowocowało powstaniem tej niecodziennej biografii.

Grzegorz Rossoliński szczegółowo wyjaśnia okoliczności powstania i funkcjonowania Bandery i jego ruchu. Wyjaśnia jak faszyzm i rasizm wpłynęły na rewolucyjny i ludobójczy nacjonalizm. Autor otwarcie opisuje najciemniejsze elementy ukraińskiej historii, demonstrując z jednej strony jej złożoność, a z drugiej nazywając terror skierowany wobec Polaków, Żydów i Rosjan po imieniu – ludobójstwem. Książka pokazuje również inne aspekty działalności zwolenników Bandery, tłumacząc również dlaczego on sam i jego zwolennicy zawiedli chociażby w kwestii budowy ukraińskiego państwa pod auspicjami narodowosocjalistycznych Niemiec. Monografia przedstawia także tworzenie i rozwój kultu Bandery przed drugą wojną światową, jego żywe przebudzenia w czasie zimnej wojny wśród ukraińskiej diaspory oraz w rodzimej Galicji Wschodniej, po rozpadzie Związku Radzieckiego.

Co ciekawe dużo miejsca autor poświęca nakreśleniu osoby Bandery i jego ruchu przez pryzmat ówczesnych ruchów faszystowskich i nie tylko. W wielu miejscach porównuje ich działalność chociażby do chorwackiej Ustasy, czy słowackiej partii Hlinka, a także do innych ukraińskich ruchów narodowych.

Bandera. Życie i mit ukraińskiego nacjonalisty. Faszyzm, ludobójstwo, kult to biografia bardzo obszerna, na lekturę której poświęcić trzeba sporo czasu. Według wielu źródeł jest to również pierwsze tak dogłębne stadium jego politycznego kultu. Fascynuje, gdyż pozwala na zrozumienie tego tematu analizując szczegółowo historię najbardziej agresywnego, faszystowskiego, wręcz terrorystycznego ruchu nacjonalistycznego XX wieku: Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii.

Bandera. Życie i mit ukraińskiego nacjonalisty. Faszyzm, ludobójstwo, kult
Autor: Grzegorz Rossoliński-Liebe
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Gatunek: Biografia
Data wydania: 8 marca 2018

 

 

ZA EGZEMPLARZ DO RECENZJI DZIĘKUJEMY: